 |
 |
19 ნოემბერს, საქართველოს საპატრიარქოს წმიდა ანდრია პირველწოდებულის სახელობის ქართული უნივერსიტეტის წმიდა ილია მართლის სახელობის მცირე დარბაზში გაიმართა ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა და სამართლის სკოლის ქართველოლოგიის ცენტრის ასოცირებული მკვლევრის, ფილოლოგიის დოქტორ მიხეილ ლაბაძის ახლად გამოცემული მონოგრაფიის „ენისა და კილოს გამიჯვნის საკითხი ლინგვისტურ ქართველოლოგიაში (საერთაშორისო გამოცდილების გათვალისწინებით)“ წარდგენა.
ღონისძიება გახსნა საქართველოს საპატრიარქოს წმიდა ანდრია პირველწოდებულის სახელობის ქართული უნივერსიტეტის ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა და სამართლის სკოლის ფილოლოგიის მიმართულების ხელმძღვანელმა, პროფესორმა მანანა ტაბიძემ. მან აღნიშნა, რომ ზოგადად, ძალზე საშურია ამ მიმართულებით კვლევა-ძიება, რამდენადაც ენისა და დიალექტის გამიჯვნა აქტუალური საკითხია მსოფლიოს ენათმეცნიერებაში; აგრეთვე, მეტად მნიშვნელოვანია ის ენობრივი პოლიტიკის მართებულად დაგეგმვა-განხორციელების თვალსაზრისით. ამიტომ, ქართულ უნივერსიტეტში ქართველოლოგიის ცენტრის დაარსებიდანვე, მისმა პირველმა ხელმძღვანელმა ტარიელ ფუტკარაძემ (1960-2021) ჯეროვანი ყურადღება მიაქცია ამ საკითხს.
გახსნის შემდეგ, სიტყვა წარმოთქვა ქართული უნივერსიტეტის რექტორმა, პროფესორმა ირაკლი ბრაჭულმა. მან ისაუბრა იმაზე, თუ რაოდენ მნიშვნელოვანია თანამედროვე უმაღლეს სასწავლო დაწესებულებებში სამეცნიერო-კვლევითი ცენტრების არსებობა და ზოგადად, კვლევითი კომპონენტის განვითარება. აღნიშნა ისიც, რომ მიხეილ ლაბაძის ნაშრომი გამოსადეგი იქნება მომიჯნავე დარგების მკვლევართათვისაც.
მონოგრაფიის ავტორმა, ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა და სამართლის სკოლის ქართველოლოგიის ცენტრის ასოცირებულმა მკვლევარმა, ფილოლოგიის დოქტორმა მიხეილ ლაბაძემ მიმოიხილა მონოგრაფიის მოკლე შინაარსი და აღნიშნა, რომ როგორც ცნობილია, დღემდე, მთელ მსოფლიოში ენობრივი ერთეულის სტატუსი — ენაა თუ დიალექტია, — განისაზღვრება სხვადასხვა კრიტერიუმებით, რომელთაგან უმთავრესი და ყველაზე გავრცელებულია ეთნოკულტურული კრიტერიუმი.
ვრცელი სიტყვა წარმოთქვა აგრეთვე თსუ-ის პროფესორმა, ისტორიკოსმა მიხეილ ქართველიშვილმა. მისი თქმით, მონოგრაფია უაღრესად საყურადღებო და საინტერესოა ისტორიკოსთათვის და ეთნოლოგთათვის, რადგან ენობრივი საკითხი იმთავითვე ერთობ მჭიდროდ უკავშირდება ხსენებულ დარგებს.
ცნობილმა აფხაზოლოგმა, სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პროფესორმა თეიმურაზ გვანცელაძემ ისაუბრა იმის შესახებ, თუ როგორ დაიწყო საქართველოში ენისა და დიალექტის გამიჯვნის საკითხის კვლევა. ისევე, როგორც პროფ. მანანა ტაბიძემ, მანაც ყურადღება გაამახვილა იმაზე, რომ ამ საკითხმა ჩვენი ქვეყნისთვის განსაკუთრებული აქტუალურობა შეიძინა 90-იან წლებში — დამოუკიდებლობის მოპოვების შემდგომ.
ამავე თემაზე ისაუბრა თსუ-ის პროფესორმა ივანე ლეჟავამ. მან დადებითად შეაფასა მიხეილ ლაბაძის ახალი მონოგრაფიის გამოსვლა და აღნიშნა, რომ ამიერიდან მას გვერდს ვერ აუვლის ვერც ერთი მკვლევარი, ვინც კი ქართული (ქართველური) ენობრივი სამყაროს შესწავლითაა დაკავებული.
თსუ-ის პროფესორმა ნათია ფუტკარაძემაც აღნიშნა, რომ მიხეილ ლაბაძის ნაშრომი გამოირჩევა აკადემიურობის მაღალი დონით, სიღრმისეულობით და სანდოობით. ბევრი წყარო, რომელსაც მონოგრაფიაში ავტორი იმოწმებს, ქართულ სამეცნიერო ველში პირველადაა შემოტანილი და ერთობ საყურადღებოა.
მეცნიერთა აზრით, სასურველია, მ. ლაბაძის მონოგრაფია უახლოეს მომავალში მთლიანად ითარგმნოს ინგლისურ ენაზე, რათა ის უცხოელი ენათმეცნიერებისათვისაც გახდეს ხელმისაწვდომი.
გააზიარე
